تحقیق اکتشافی چیست؟
Table of Contents
تعریف:
تحقیقات اکتشافی یا Exploratory Research زمانی کاربرد دارند که مسئله ی پیش رو را، تعریف نکرده باشیم. به بیان دقیق تر، تحقیقات اکتشافی برای درک بهتر موضوع (چیستی، چرایی و چگونگی) استفاده می شوند. و معمولا برای نتیجه گیری کاربرد ندارند. این نوع تحقیقات، غالبا با یک ایده یا نظریه کلی شروع شده و با انجام تحقیقات به کشف موضوع می پردازد. چنین تحقیقاتی معمولا داده های کیفی تولید می‌کند، اما در موارد خاص می‌توان داده های کمی را با استفاده از نظرسنجی و آزمایش به دست آورد.
انواع روش های تحقیق اکتشافی:
دو روش کلی برای اجرای تحقیق اکتشافی وجود دارد: تحقیقات اولیه و تحقیقات ثانویه. داده های جمع آوری شده از این تحقیقات، می تواند کمی یا کیفی باشد.
- تحقیقات اولیه: شامل داده هایی است بطور مستقیم از افراد یا گروه ها جمع آوری می شوند. جمع آوری دیتای اولیه از طریق روش های پیمایش یا نظرسنجی، مصاحبه، گروه متمرکز (کانونی) و مشاهده صورت می پذیرد.
- تحقیقات ثانویه: شامل جمع آوری دیتا از تحقیقات اولیه انجام شده در گذشته است. جمع آوری داده های ثانویه از طریق جستجوی آنلاین، ادبیات پژوهی (روزنامه، مجله، کتاب، اسناد سازمان های دولتی و…) و مطالعات موردی انجام می پذیرد.
مراحل انجام یک تحقیق اکتشافی:
- شناسایی مسئله: موضوع و سوالات را مشخص می کنیم.
- ایجاد فرضیه: بر اساس سوالات ایجاد شده، فرضیه شکل می گیرد.
- انجام تحقیق بیشتر: داده های مرتبط جمع آوری شده تا نسبت به صحت یا رد فرضیه اطمینان حاصل شود.
مزایا:
- انعطاف پذیری (می تواند خود را با تغییرات در تحقیق تطبیق دهد.)
- کم هزینه بودن
- کمک به انجام تحقیقات بیشتر
محدودیت ها:
- درصورت ثانویه بودن تحقیق، امکان قدیمی بودن داده ها وجود دارد.
- معمولا دارای نمونه کوچک است و بنابراین تعمیم داده ها به جمعیت بزرگ تر دشوار است.
- غالبا تحقیقات اکتشافی از نوع کیفی هستند که تجزیه و تحلیل داده ها می تواند با جانبداری و سوگیری همراه شود.
تفاوت تحقیقات اکتشافی با توصیفی
تحقیق اکتشافی و تحقیق توصیفی دو روش متفاوت در علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند.
1. هدف تحقیق: تحقیق اکتشافی به دنبال کشف و توجیه رویدادها و روابط ناشناخته است، در حالی که تحقیق توصیفی به دنبال توصیف و تفسیر رویدادها و روابط قابل مشاهده است.
2. محدوده تحقیق: تحقیق اکتشافی به مفهوم یافتن تازه‌ها و ناشناخته‌ها تمرکز می‌کند، در حالی که تحقیق توصیفی بر روی توصیف و تفسیر رویدادها و روابط قابل مشاهده تمرکز می‌کند.
3. طراحی تحقیق: تحقیق اکتشافی معمولاً بدون فرضیه‌های محدود کننده شروع می‌شود و به صورت بازتابی و بدون ساختار است. از طرف دیگر، تحقیق توصیفی معمولاً با فرضیه‌های مشخص و ساختار داده شروع می‌شود.
4. جمع‌آوری داده‌ها: در تحقیق اکتشافی، جمع‌آوری داده‌ها معمولاً به صورت کیفی و با استفاده از روش‌هایی مانند مصاحبه‌های عمیق، مشاهده میدانی و تحلیل محتوا انجام می‌شود. در تحقیق توصیفی، داده‌ها معمولاً به صورت کمی و با استفاده از روش‌هایی مانند پرسشنامه و آمارگیری جمع‌آوری می‌شوند.
5. تحلیل داده‌ها: در تحقیق اکتشافی، تحلیل داده‌ها معمولاً به صورت کیفی و با استفاده از روش‌هایی مانند تحلیل مضمونی و تحلیل داده‌های جهشی انجام می‌شود. در تحقیق توصیفی، تحلیل داده‌ها معمولاً به صورت کمی و با استفاده از روش‌هایی مانند آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون انجام می‌شود.
6. نتیجه‌گیری: تحقیق اکتشافی به دنبال توصیه‌ها و پیشنهادهای عملی برای توسعه دانش است، در حالی که تحقیق توصیفی به دنبال توصیف و تفسیر رویدادها و روابط است.
به طور کلی، تحقیق اکتشافی برای کشف و توجیه ناشناخته‌ها و تحقیق توصیفی برای توصیف و تفسیر رویدادها و روابط قابل مشاهده استفاده می‌شود. هر دو روش ارزشمند هستند و به تحقیقات علمی کمک می‌کنند.
